Ji helbestvanîya cîhanî Gedichte aus der Welt Poesie Poems from the world poetry

 

Lîska aşîtîyê

Zaro li hewlê

cengê dilîstin,

wan cenga xwe

bi dengberzî û qêrînî dilîstin.

Di pencerê re

min bang wan kir:

Ma carekê aşîtîyê bilîzin!

Li wê bawerê bûm

ewê weha ne qêrînin.

 

Zaro li jêr

li hewlê bi kelecan bûn:

Ka em aşîtîyê bilîzin!

Bi hev re bi yek

dengî qîrandin.

Û hizirdikirin,

wê çi bikin,

ramandikirin bi devjengî,

careke din ji nû ve,

û paşê bangkir

Kurekî

bervê xwe da pencera min:

Apo! Mera çawa aşîtîyê diliîze?

Peter Schütt, Elmanîya, 1939

Husên Hebeş ji elmanî wergerand kurdî

Ji „Wenn das Eis geht, Ein Lesebuch zeitgenössischer Lyrik, Deutscher Taschenbuch Verlag“

Ithaka 515

 

Sîyayî

Li dirêjahîya dîwarê dêrê

sîya te li dor qunc

li ser her kevirî

bi giranî dilive

tibê ew dixwaze hesta

sîya min bigire,

wî pir hewilda

rêçên xwe bihêle

di ber çûyînê re.

Guhdarî

Ez tim

pirtir dibîhsim

ji ewa tu dibêjî

tibê tu

bi hezar zimanan

dipeyivî

û tevî wê jî

pir nabêjî.

Christel Ungar, Romanîya, 1966

Husên Hebeş ji elmanî wergerand kurdî

Ithaka 516

 

Berf

Tu bi hêminî hatî

çawa berf tê

û beyanî dil

tev sipî bû

û nizanî çi bibêje.

Te ez nixumandim

wek binefşeke tewrî biçûk

û min bihîst henaseya

sipîye erdê ya

bi istirana serşînkê re vedibû.

Wek dara sêvê ez dilerzim

dema ez te hemêzdikim.

Çiqas hêv îşev dilovan e!

Renato Fiorito, Îtalîya

Germain Droogenbroodet û Wolfhang Klink wergerandine elamnî Germain Droogenbroodet û Stanley H. Barkan wergerandine îngilîzî

Husên Hebeş herdu minhoyên elmanî û îngilîzî daneberhev û wergerand kurdî

Ithaka 517

 

Dar di bayî de dimîne

(Bo Germain Droogenbroodt)

Dar ne tişt e, eger ba tune be,

ez ne li wê bawrîyê me, ku ew bimîne

eger ba wê ne livîne.

Dar jî mîna her tiştî ye,

wêne, helbest, foto, belgeh,

alîyê din ji koka xwe, rehên xwe, henaseya xwe,

xwe bi ava xwe diparêze,

bi êzingê xwe, yê agir dişewitşîne, û bi bayê

ku dixwaze wê di şeveke bahozî de bişkîne.

Dar xwe bi bayî digewrê

her yek bi tenahîya xwe wê dibîne.

Dar dijî eger ew xwe bilivîne

di bayî de yan di ramanan de,

wek helbestekê dema ew mera ditengijîne.

Jose Eduardo Degrayia, Berazîl

Ji „A Nitidez das Coisa – La Nitidez de las cosas”.

Germain Droogenbroodet û Wolfhang Klink wergerandine elamnî Germain Droogenbroodet û Stanley H. Barkan wergerandine îngilîzî

Husên Hebeş herdu minhoyên elmanî û îngilîzî daneberhev û wergerand kurdî

Ithaka 518

 

 

 

 

 

 

 

Advertisements

Short Biography

Hussein Habasch was born on 23 September 1948 in Jakmak-Saghir, a village in Kurdistan (Syria). In 1970 he began writing poetry in Kurdish and Arabic.

He studied journalism at Moscow’s Lomonosov University and received his doctorate there in 1983; Dr. phil. (PhD) In ​​1984 Hussein Habasch moved to Germany. He lives and works in Bonn.

In 2000, the author also began teaching Kurdish native speakers at the city of Bonn. He was also a lecturer for Kurdish at the Institute of Oriental and Asian Studies at the University of Bonn from summer semester 2008 to summer semester 2010. H. Habasch works as a translator from Arabic, Russian, English and German into Kurdish. Since November 2011 he has been working on the Avesta and Parthi languages, translating them into Kurdish.

He has published more than 18 books and numerous articles and lectured many times in Germany and abroad. Some of His poems have been translated into 18 languages.

The lyric poet was President of the Kurdish PEN Center e.V. from 1993-1996. He is a member of the Association of German Writers (VS).

Since August 2017 the poet H. Habasch translates the „poem of the week“ ITHACA into Kurdish which is published by the magazine „Raman“ in Arbil (Kurdistan).

International Poetry Festeval

 The poet was invited to the „Struga Poetry Evening 96“ Maziedonien in 1996, as he had no opportunity to pay the ticket, he could not attend this event.

• Participation in the International Istanbul Poetry Festival (IIPF) 2010
• Participation in the International Istanbul – Beyoglu Poetry Festival ŞIIRISTANBUL 2011
• Participation in the „Mihai Eminescu“ International Poetry Festival, 2017

As a linguist, he participated in the Societas Iranologica Europaea, „Eighth European Conference of Iranian Studies, St. Petersburg, Russia, 2015

Authored works

 The wound of the mountain (Kurdish) 1978

• The song of suffering and hope. Documentary (Russian) 1977
• The role of the magazine Hawar in the development of Kurdish culture. Dissertation (Russian) 1983
• Selected poems by M. Lermonotov, translation from Russian into Kurdish, under the pseudo-symphony Hussein Rehber Rêzan published, Baghdad 1985
• Some Kurdish folk poetry – dilok – under the pseudeym dr. Rehber Rêzan published, Bagdad 1987
• Journalism. Translation from Russian into Arabic, Beirut 1986
• There, the lips of the stones sparkle (Kurdish) 1994 and the German translation, Avlos Verlag 1994
• The upswing of Kurdish culture in the magazine Hawar. Study. (Kurdish) 1996, second edition, Beirut 1999
• The almond trees burn their fruits. Poems (Kurdish) 1998 and the German translation, Avlos Verlag, Bonn 1998
• Publication of the book: The 90th birthday of the great linguist Quanatê Kurdo. Hogir Verlag, Bonn 2000
• Editing and translation by Heinrich Heine. Poems in the Kurdish language, Hogir Verlag, Bonn 2001
• Ballads from the Kurdish folk poetry. Collected and published. (Kurdish) Hogir Verlag, Bonn 2001
• Magyar-Angol-Kurd. Hungarian-English-Kurdish. Kurdish translation, Toro Kaido, Zalaegerszg, Hungary 2005
• Poetry book: Ronahiyê birîn meke. Do not hurt the light. Kurdish-German Hogir Verlag, Bonn 2005
• Abdullah Pashev, Helbijartin ji hemû Dîwanên wî. Selected poems by Abdulla Pashev. Transcription and explanation of the Sorani into Kurmandji. Belki, Istanbul 2006
• Nivîs li ser rûyê demê, Helbest Writing on the Face of Time, Poems, Kurdish – German, Free Pen Verlag, Bonn 2013
• Lived multilingualism: tongue twisters, songs, children’s and counting rhymes, movement games, linguistically Kurdish, Autro dr. Hussein Habasch, publisher: Bezierksregierung Köln, December 2014
• Лица Времени – Rûyên demê, стихи – helbest Санкт – Петкрбург, Исдусство России, 2017, ISBN 978-5-98361-235-8

 

 

Piştî dagîrkirina Efrînê – 6 –

Bi bûneya girtina zana, wêjevan, pisporê rojnamevanîya kurdî û dostê min î nêzîk

Dr. phil Ebdil Mecîd Şêxo

Erê kekê Mecîd!

Welat, Efrîn ket destên hov û berberên serdemê – tu hevbîn û hevbihîsê bobelatê yî li Efrîna xopan – . Hikumeta Tirkîyê û serokê wê tawanbarê cengê li dijî mirovatîyê  R. T. Erdogan kînên xwe li me kurdan dinimîne, ta hebûna peyva Kurd ji wî û hemî dijminê din re tawanbarî ye.

Ev e qirkirna (gênosîda) 2018-an  bi ser me kurdan de hilweşandin; dadmendî, mafên mirov, dêmoqratî û serbestî di ferhenga mirovatîya derewîn de ji me kurdan hinda ye, ev e niha rojgara me!

Bi hêvîya te serbest û tendirust di rojên nêzîk de bibînin.

Hevpîşe û hevbîrê te yî ji salên dûr de.

Dr. phil Husên Hebeş

Bonn, 10.04.2018

Piştî dagîrkirina Efrînê – 5 –

Derbirînin li ser helbesta Efrîn bi elmanî û îngilîzî

Einige Reaktionen auf das Gedicht „Afrin“ in Deutsch und Englisch.

Some reactions about the poem „Afrin“ in German and English.

Deutsch

7.3.2018

Frank Solanki fand Afrin ziemlich beeindruckend

12.3.2018

Dein Gedicht Afrin ist sehr kraftvoll. Mir gefällt es sehr gut.
Ich hoffe, du erreichst damit einige Menschen.

Heinz. (Deutschland)

Afrin  ist ein schönes und trauriges Gedicht.

Danke

Dragica (Serbien)

13.3.2018

Danke, Danke

für die starken beeindruckenden Gedichte. Sie haben eine ungeheure Kraft. Da freue ich mich auf Deinen neuen Gedichtband.

Best wishes also

Herzlich

Doris  (Deutschland)

Es ist schrecklich, was in Afrin geschieht.

Und es ist sehr wichtig, über diese menschliche Katastrophe zu sprechen.

Herzlichen Gruß

Monika  (Detuschland)

18.03.2018

Ich kann auch diesen Schmerz in deinem Gedicht „Afrin“ spühren und nachempfinden.

Die Bilder in den Nachrichten empören mich und machen auch krank beim EGdanken, was man mit den Kurden wieder macht. Erst willkürlich den Kurdistan geteilt und jetzt diejenige, die als Verbündete galten und Tausenden Mal ihren Mut bewiesen haben, von den Türken abschlachten lassen, wie 1905 die Armenier und auch schon früher. Und keinen Sanktionen gegen Erdogan, der macht, was er will. Was sind die Kurden für ein unglückliches Volk im Machtspiel der „Großen“ Idioten…

Die Deutschen haben erst 100 Jahre später den Genozid an Armenier halblaut annerkannt, und was nutzt es den Kurden nach noch 50 Jahren, wenn man sie dann auch irgendwann als Opfer offiziell annerkennt? Es ist unglaublich, wie der Westen alles mit doppeltem Mass misst und von seinen „Werten“ quaselt, von denen längst nichts geblieben ist, nur Macht und Geld regieren die Welt…

Ich habe vorige Woche noch mal deine Gedichte durchgelesen, die mich auch früher sehr bewegt haben und dachte bitter, wie schon oft in der letzten Zeit darüber nach, wieso sich alles in so schrecklicher Weise wiederholt… Wieso wird die Menschheit nicht klüger, wieso haben wir so unfähige Politiker, die nach falscher Musik auf so vielen Gräbern tanzen und diesen Wahnsinn nicht endlich stoppen…

Möge dein Mut und Aufschrei in deinen mutigen Gedichten erhört werden und dieses Blutbad in Syrien endlich ein Ende nehmen.

Liebe Grüße

Agnes (Deutschland)

20.03.2018

Lieber Hussein,

vielen Dank für Deine Email mit Deinem wunderbaren Langgedicht „Afrin„. Wunderbar, wie Du Worte gefunden und komponiert hast! Tief berührend, verstörend, was die Worte sagen. Am besten gefällt mir: Afrin

du bist Gebetshaus für alle Religionen der Welt …

Afrin

die Religionen in deiner Umarmung / leben friedlich / weil du Kurdistan bist

Afrin

du bist das Heiligtum der Menschheit

die…

Für das Erscheinen Deines Gedichtbandes „Afrin und das Lebewesen, das Mensch genannt wurde“

wünsche ich Dir jeden Erfolg!

Herzliche Grüße,

Ingrid Stoll  (Deutschland)

 

English

12.03.2018

The poem is so beautiful, I feel so sad fir the genicide of innocent people. I will try my best for the italian translation.

With love and admiration

Paola (Italy)

12.03.2018

Dear Hussein,
Received, downloaded, slightly edited (typestyle & size),
and stored for sending to editors I know worldwide.
All good wishes,
Stanley  (USA)

14.03.2014

Thank-you very much for   send  your poem. I indeed   thought   many  things  about your  poem. Your poem is very important in this hard world.Wonderful poem.

Regards

TAEKO   (Japan)

15.3.2018

Oh, Hussein, it is almost a hymn….

I will have to read it a few more times. Thank you so much, I feel sad but the poem is great, so congratulations,

Ana Ares (Spain)

 

Piştî dagîrkirina Efrînê – 4 –

Bi Mîna xan re

 Mîna xana rehmetî kulfeta pêşewayê gorbiheştî Qadî Mihemed bû. Berî çend rojên sêdarekirina wî mezin î Mîna xanê ev agahdarî ji min re gotin.

Pir malbatên kurdisatanî li Şingal, Kerkûk, Karmaşan, Efrîn û li bajarên din di rewşeke mînayî de niha dijîn, mêr cangorî bûne, yan jin, divê yek ji malbatê berpirsîyarîyê hilde ser milan.

Ev bîranîna li ba min yek ji bayextirîn bîranîna ye, ku ez ji salan de wan dinivîsim û ev cara yekê ye tayekê jê belavdikim û pêşkêşî malbatên kurdistanîyên di rewşeke awarteyî de dijîn, dikim.

                                                                                                      4.4.2018  H.H.

Em çûn serdana Mîna xan – kebanîya serokê komara Kurdistanê Qadî Mihemed -, ji zû de ez bextewar bûme bi nasîna şajineke weha efsaneyî. Mîna xan dîrok e, serberzîya kurd û Kurdistanê ye.

Her carekê ez pêrgî dîrokê dibim, ez dehrim destan, ew jî min dike hemêza xwe û dibêje, tu kurê min î duhemîn î, ez jî sêwîtîya xwe hinekê jibîrdikim û şadibim bi germîya baweşa (hemêza) dayê.

Di rewşekê malbatî de, îro 16-ê îlona 1996-an li Bonnê dayê weha çêland: „Pêşewa helbest jî nivisîne„ gava xwîşka Suhêyle xanê ew hevoka bihîst, sersur ma û got: – Dayê ev yekemîn car e, ez dibîhsim, ku bavo şayîr bûye. Dayîka me weha berdewamkir û min gotinên wê bi kurmancîya me nivisî: Piştî sêdarekirina pêşewa divyabû ez heft zaroyan xwedîbikim, keça tewrî biçûk wê demê, Meryem, du salî bû.

Jihûyên Mehabadê jî pir rêzdarî ji Qadî Mihemed re dikirin. Sereka malbatê Mîna xan dikeve pergaleke zêvarî mezin, ew xwe li cihûyekî digire û lava jê dike, ku hinekê arîkarîya diravî bike. Ewê cihû soz dabû birayê xwe yî li Tehranê dirav jê re bişîne, lê li şûna ji wî re rêbike, ew wan perena bi dêyn dide Mîna xanê.

Berî pêşewa cangprî bibe, jê re trimbêleke Kadêlek bi dîyarî anîn. Ew razî ne bû lê sîwarbe û herweha dîyarî jî ne pejirand (qebûlnekir), jiberku wî ne dixwest xwe di ser gel re bibîne. Wê demê tirimbêlên kesayetî pir kêm bûn

Bonn, 16.9.1996

Dr. phil Husên Hebeş

Piştî dagîrkirina Efrînê – 3 – *

 Erê! Efrîn

Em li çehvrêbûn ku te ispardeyî dagîrkeran bikin. Di roja rastîyê de divê rastî bê gotin:

Her dagîrkerek ji me kurdan re ji yekî din hovtir e. Berî bêtirî çardeh sedsalan erêbên talanker hatin bi ser me de; paşê hov û berberên farsî û Osmanîyan.

Di sedadala borî de kolonyalîstên fransî û îngilîzî kêr li govdê  me xistin, em radestî nemirovan kirin.

Ji 20-salên sedsala dawî û ta van 18-salên sedsala 21ê Esedên Sûrîyê Rojavaya Kurdistanê radestî hevalbendên xwe Apocîyan kirin û wan jî ta kanîn em kuştin û awarekirin.

Rêxistina PKK çawa dixuye di hemêza Mîta tirkî de hat dinê bona nehîştaina kurdan –ev raya min e ji dema min nav û kirên wê dîtin û bihîstin- û paşê ew bo pêkanîna wê armancê ket hemêza dagîrkerên dine Kurdistanê û berdewam e bona awata xweye kujer.

Yekîtîya xinizîyên kurdan ji ya dilsozên kurdan bihêztir e. Diho Kerkûk firotin, Îro Efrîn ispardeyî tirk, îslamîstên daîşî û rêxistina ENKSê kirin.

De hîn siba wê çi bi serê me bê, tukes ji kurdan nizane, lê rewş tirsîndar e.

Erê! Efrîn

Ez zanim êşên me ji 18 mîlyon darên te yî zêtwînê pirtir in, xwîn û hêstirên me ji kanîyên çîyayên te pirtir diherikin, lê em dilsozên te, emê tu caran şîrheramîyê li te û li tevahîya Kurdistanê nakin, emê bi qehremanî têbikoşin ta dawiyê.

Ev e roja me ya 18.adara 2018 ye.

Dr. phil Husên Hebeş

*Min ev nivîsa jibîrkiribû, îro min di nav dokumentan de dît û guhartinin biçûk tê de kirin.

 

Efrîn

Dêya min

birnên te ji kwîranîyê kwîrtir in

êşên te ji pelên darên

te yî zêtwînê pirtir in

jin û keçên te tên talankirin

Efrîn

zaroyên te di van şevên xwînî de

di hemêza sermê de dixewin

memkên birçîtîyê diminjin

dinalin ji ber birînan

Efrîn

çiqas dêyên jîndar nîvmirî

ji ber azaran rojê çend caran dimirin

Efrîn

dêya min

tu yekemîn mînaya berxwedan

û evînê yî li vê dinyayê

Efrîn

mirovatî di van rojên perjengên te de

serjêkirineke daîşî ye

19.3.2018